پیش ار آنکه بخواهیم در مورد روغن مناسب گیربکس صنعتی صحبت کنیم باید بگوییم که گیربکس صنعتی بزرگترین و سنگین ترین نوع گیربکس موجود در جهان است که در صنایعی همچون فولاد و یا عملیان اکستروژن مورد استفاده قرار می گیرد. این ابزار با استفاده از چرخ دنده هایی که دارد قدرت تحمل فشار و انتقال نیرو گشتاور بسیار بالایی دارد. انتقال نیرو در گیربکس‌های صنعتی از طریق شفت انجام میشود. توان تولید شده در موتور باید در شفت ورودی گیربکس‌ها به صورت گشتاور منتقل شود. توان مورد نیاز گیربکس‌های صنعتی را با استفاده از دستگاه‌های مختلفی می‌توان تولید کرد. ا‌لکتروموتورها، موتورهای گاز سوز، بنزینی و دیزلی، انواع توربین‌ها (گازی، بادی، آبی) و منابع تولید نیروی خورشیدی از جمله این دستگاه‌ها هستند.
انواع گیربکس صنعتی
گیربکس‌های صنعتی به دو گروه افزاینده و کاهنده طبقه بندی می‌شوند. عملکرد نوع کاهنده این قطعات، افزایش گشتاور خروجی و کاهش سرعت است. در حالیکه، نحوه عملکرد گیربکس صنعتی افزاینده با کاهش گشتاور و افزایش سرعت معرفی میشود. گشتاور همان نیرویی است که باعث چرخش یک جسم حول یک محور میشود. در گیربکس‌های مختلف با استفاده از فرمول محاسبه گشتاور خروجی گیربکس صنعتی می‌توان این ویژگی را محاسبه کرد.
گیربکس خورشیدی
در این گیربکس‌ها یک چرخ دنده در وسط و سه چرخ دنده در اطراف آن قرار گرفته اند. چرخ دنده وسط را خورشید و سه تای اطراف آن را سیاره‌ها می‌نامند. برای دریافت بهترین عملکرد در گیربکس خورشیدی باید ویژگی‌هایی چون توان الکتروموتور، دور خروجی و تعداد دندانه‌های آن مورد توجه قرار گیرند. در این ارتباط، توان ورودی و خروجی گیربکس نیز پارامترهای مهم محسوب می‌شوند که با استفاده از فرمول محاسبه توان گیربکس قابل سنجش و ارزیابی هستند.
گیربکس‌های خورشیدی جزء پرمصرف ترین انواع این قطعات صنعتی به شمار می‌آیند. از مزایای این نوع گیربکس می‌توان به قابلیت کاربری آنها در دورها و توان‌های بالا اشاره کرد. راندمان، توان و دقت بالا، استحکام و دوام مناسب گیربکس‌های خورشیدی از دیگر مزایای این گروه محسوب میشود. با استفاده از این نوع گیربکس‌ها در دستگاه‌هاسی صنعتی، عمر مفید آنها افزایش می‌یابد.
گیربکس حلزونی کاهنده
این نوع گیربکس‌ها به دلیل استفاده از یک چرخ دنده حلزونی با قطر زیاد به این عنوان نامگذاری شده اند. حرکت دورانی بخش حلزونی به عنوان عامل محرک یک چرخ دنده دیگر یا سایر قطعات محرک عمل می‌کند. عمده کاربرد این گیربکس‌ها در صنایع سنگینی چون مواد شیمیایی، مواد معدنی و تولید کود تعریف میشود. با توجه به نسبت تبدیل متفاوت این گروه، لازم است تا انتخاب و خرید آنها با توجه به نیاز دستگاه انجام شود.
گیربکس هلیکال
در زمینه آشنایی با گیربکس های صنعتی، نوع هلیکال برای بسیاری از صنعتگران بسیار پرطرفدار محسوب میشود. در گیربکس‌های هلیکال، چرخ دنده‌ها به صورت مارپیچی قرار گرفته اند. نحوه کار گیربکس صنعتی هلیکال افزایش گشتاور در قسمت خروجی با افزایش دور است. سایز کوچک، توان مصرفی پایین، حجم اندک و آلودگی صوتی پایین از جمله ویژگی‌های مثبت گیربکس‌های هلیکال است. علاوه بر این، عمر مفید این گروه از گیربکس‌ها، به دلیل ساییده شدن اندک چرخ دنده‌ها، در رتبه بالایی قرار می‌گیرد. گیربکس هلیکال را می‌توان در زاویه ای خاص فیکس کرد. به طوری که حرکت دندانه‌های آن به صورت یکنواخت و در جهتی ثابت ممکن باشد. این حرکت یکنواخت برای یک پریود زمانی مشخص قابل تکرار است. موارد کاربرد این گروه از گیربکس‌ها عبارت است از:
- کارخانه‌های تولید سیمان
- کارخانه‌های سنگ شکن
- صنایع تولید لاستیک
- پلاستیک سازی
تاثیرات روغن بر گیربکس‌های صنعتی
مهم‌ترین ویژگی روغن‌های گیربکس صنعتی، خاصیت ضدخوردگی آنهاست که سبب افزایش طول عمر و کارکرد مناسب انواع گیربکس صنعتی میشود. سایر ویژگی آنها شامل موارد زیر میشود:
- ضدسایش
- پایداری حرارتی مناسب
- روانکاری چرخ‌دنده‌های انواع گیربکس صنعتی
- کمک به افزایش طول عمر گیربکس
- کمک به عملکرد بهتر گیربکس‌ها
- دارای عمر کاری مناسب
نحوهٔ انتخاب روغن مناسب گیربکس صنعتی
در اولین قدم برای خرید روغن مناسب گیربکس صنعتی ، باید نوع گیربکس، شرایط عملیاتی آن و همچنین میزان دمای روغن هنگام عملکرد گیربکس را مشخص نمایید. برای این کار باید این مراحل را طی نمایید:
تعیین نوع گیربکس
- ابعاد و اندازه گیربکس صنعتی خود را به همراه حجم روغن مصرفی آن مشخص نمایید.
- دنده‌های چرخ‌دنده‌های انواع گیربکس از نوعی فلز یا آلیاژ مخصوص تولید میشود؛ در این مرحله باید نوع فلز یا آلیاژ بکار رفته در این دنده‌ها را مشخص کنید. به‌عنوان‌مثال چرخ‌دنده‌های گیربکس‌های حلزونی از آلیاژ برنج تولید میشود.
- میزان اصطکاک چرخ‌دنده‌های گیربکس صنعتی مورداستفاده را بررسی کنید.
پس از معین نمودن این سه مورد، باید شرایط عملکردی گیربکس صنعتی خود را برای انتخاب روغن مناسب در نظر داشته باشید.
شرایط عملکردی انواع گیربکس صنعتی
- میزان بارهایی که به محور ورودی و خروجی گیربکس صنعتی شما و سایر اجزای آن وارد میشود، را تعیین نمایید.
- توجه به میزان و انواع ارتعاشات وارده به گیربکس همچون فشارهای شدید و شوک‌های احتمالی.
- پشتیبانی از سیستمی که به‌منظور ساییدگی کمتر چرخ‌دنده‌ها، برای گیربکس‌های صنعتی طراحی شده است و به نام سیستم خود قفل بودن شناخته میشود.
در آخرین مرحله باید به دمای روغن هنگام عملکرد گیربکس صنعتی خود توجه و آن را تعیین نمایید:
میزان دمای روغن در زمان عملکرد گیربکس
- دمای زیر ۲۰ درجه سانتی‌گراد، دمای بسیار پایین روغن محسوب میشود.
- دمای بین ۲۰ تا ۸۰ درجه سانتی‌گراد، دمای متوسط روغن محسوب می‌گردد.
- دمای بین ۸۰ تا ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد، دمای بالای روغن به شمار می‌رود.
- دمای بالای ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد، دمای بسیار بالای روغن به شمار می‌رود.
برندهای تولیدکننده روغن های مختلف برای انواع گیربکس صنعتی
مهم‌ترین برندهای موجود در بازار که تولیدکننده روغن برای انواع گیربکس هستند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- بهران بردبار
- کاسترول
- توتال
- موبیل
- شل
- ایرانول
