در دنیای امروز از دستگاه های مختلف مانند کمپرسور هوا برای فعالیت در کارخانه ها و کارگاه های صنعتی استفاده می شود و سوالی که در هنگام استفاده از این دستگاه های پیش می آید این است که بهترین روغن کمپرسور هوا چیست و در هنگام خرید باید به چه نکاتی توجه کرد؟ اگر بخواهیم ساده تر در مورد این دستگاه صحبت کنیم باید بگوییم که در واقع کمپرسور به دستگاه های مکانیکی گفته میشود که برای فشرده سازی هوا در صنایع مختلف، مصارف عمومی و خانگی استفاده می شود. کمپرسورهای باد به دو دسته تقسیم می شوند که شامل کمپرسورهای جابجایی مثبت و داینامیک می شوند که هر کدام انواع مختلفی دارند و قدرت تراکم، حجم فشرده سازی هوا و عملکرد آنها با هم تفاوت دارند کمپرسور هوا با توجه به ویژگی های خاصی که دارد باعث پیشرفت و گسترش کار می شود و راندمان و بازدهی را افزایش می دهد. این دستگاه ها در مقایسه با تامین کننده های قدیمی نیرو وزن کمتر و ماندگاری بیشتری دارند.
انواع کمپرسور هوا
همانطور که گفته شد کمپرسورهای هوا بر اساس نحوه انتقال انرژی به سیال (دستگاه یا ابزار) به دو دسته کمپرسورهای جابه‌جایی مثبت و کمپرسورهای دینامیک تقسیم می‌شوند که از لحاظ عملکرد و قدرت با یکدیگر تفاوت دارند. کمپرسورهای جابه‌جایی مثبت به صورت متناوب و کمپرسورهای دینامیک به صورت مداوم سبب فشرده سازی هوا می‌شوند. به طور کلی دو مدل از مرسوم‌ترین کمپرسورهای جابه‌جایی مثبت موجود در بازار به شرح زیر هستند:
کمپرسور پیستونی (کمپرسور باد رفت و برگشتی یا برگشت‌پذیر)
این مدل کمپرسور عملیات فشرده سازی هوا را با استفاده از پیستون انجام می‌دهد. از کمپرسور پیستونی برای فشرده سازی حجم زیادی از هوا در صنایع مختلف چون پردازش گاز طبیعی، پالایشگاه‌های نفت، کارخانه‌های شیمیایی و کارخانه‌های اتومبیل‌سازی استفاده میشود. این مدل کمپرسور باد در دو مدل روغنی و اویل فری به دو شکل باز و هرمتیکی (بدون منفذ) در فشارها و ظرفیت‌های گوناگون طراحی و به بازار عرضه شده است. لازم به ذکر است که وجود روغن در کمپرسورهای پیستونی روغنی سبب روان کاری و عملکرد بهتر دستگاه خواهد شد و مانع داغ شدن کمپرسور میشود اما به دلیل احتمال نشت روغن از تکنولوژی اویل فری یا خشک برای ساخت کمپرسور دندانپزشکی استفاده خواهد شد.
کمپرسور اسکرو (کمپرسور دوار یا پیچ دوار)
این مدل کمپرسور فشرده سازی هوا را از طریق دو روتر نر و ماده متصل به هم انجام می‌دهد. کمپرسور اسکرو هم در دو مدل روغنی و اویل فری طراحی و تولید میشود. این مدل کمپرسور باد جابه‌جایی مثبت توانایی تولید هوای فشرده با توان بسیار بالا و میزان مصرف کم را دارد؛ از این‌رو برای کاربردهای گسترده در صنایع مختلف چون صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی پیشنهاد ایده‌آلی خواهد بود.
کمپرسورهای هوا چه کاربردی دارند؟
در حال حاضر انرژی و نیروی محرکه بسیاری از ابزارآلات صنعتی با استفاده از فشرده سازی هوا (گاز) تامین میشود؛ از این‌رو کمپرسورهای باد با فشرده سازی هوا در دمای مناسب سبب راه‌اندازی تجهیزات گوناگون می‌شوند. کمپرسور هوا در صنایع گوناگون کاربرد گسترده‌ای دارد. از این دستگاه در بخش‌های مختلف صنایع برای رسیدن به اهداف مورد نظر استفاده میشود. از کاربردهای کمپرسور باد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- باد کردن تایرها یا اسباب بازی‌های بادی
- راه‌اندازی ماشین‌آلات بزرگ و کوچک صنعتی
- استفاده در ساختار بسیاری از لوازم خانگی چون یخچال، جارو برقی و کولرگازی
- صنعت چوب و مبلمان‌سازی (میخکوب، منگنه کوب بادی و پیستوله بادی)
- صنعت خودرو‌سازی
- صنایع غذایی
- صنایع دفاعی
- صنعت حمل و نقل
- پالایشگاه‌های نفت و گاز
- کارخانه‌های شیمیایی
- صنعت معدن
- صنعت تجهیزات پزشکی (انواع دریل‌های جراحی یا دستگاه‌های برش)
ویژگی بهترین روغن کمپرسور هوا
همانطور که گفته شد برای انتخاب بهترین روغن کمپرسور هوا لازم است که به فاکتورها و پارامترهای مختلفی توجه شود. در این مسیر موارد متعددی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند:
- معدنی یا سینتتیک بودن روغن؛ لازم به ذکر است که هر کدام از این موارد، از نظر قیمت، روانکار، طول عمر، خنک کاری و حمل هوا با هم متفاوت هستند.
- فشار بخار روغن؛ فشار بخار، نشان‌دهنده میزان فراریت روغن است و هرچه بیشتر باشد، روغن در دمای کمتری به جوش آمده و فراریت آن بیشتر خواهد بود.
- نقطه ریزش روغن کمپرسور؛ این مورد نشان‌دهنده سیالیت روغن در دماهای کم و عمدتا دمایی است که اگر روغن ۳ درجه سردتر شود، در مدتی کمتر از ۵ ثانیه حرکت نکند.
- توجه به ویسکوزیته یا گرانروی روغن؛ این مولفه مهم‌ترین موردی است که در زمان انتخاب نوع روغن کمپرسور i,h باید در نظر داشته باشید. در اصل شاخص ویسکوزیته روغن بیانگر شدت تغییرات ویسکوزیته نسبت به درجه حرارت است.
- استفاده از افزودنی جهت جلوگیری از کربنی شدن روغن؛ در برخی موارد، روغن حالتی شبیه به لواشک پیدا می‌کند. عمده دلیل این اتفاق، بالا بودن دما، ذرات معلق و عدم وجود افزودنی کافی است. همچنین روغن برای کمپرسور i,h باید افزودنی کافی جهت جلوگیری از کف کردن داشته باشد.
توجه داشته باشید از دیگر فاکتورهای مهم در انتخاب بهترین روغن کمپرسور هوا می‌توان به نقطه احتراق روغن کمپرسور، نقطه اشتعال روغن کمپرسور، دمای احتراق خودبه‌خود و… اشاره کرد.
انواع روغن‌های کمپرسور هوا
به صورت کلی روغن مناسب برای پمپ باد در دو نوع طبیعی و مصنوعی در بازار موجود است که در انواع حجم های مختلف بطری و گالن نیم لیتری و 1 لیتری به بالا و یا بشکه های بزرگ ارائه میشود. بهترین نوع روغن برای کمپرسورهای باد از نوع روغن‌های مصنوعی هستند. اما در صورتی که از دستگاه خود به ندرت استفاده می‌کنید، می‌توانید روغن طبیعی را جایگزین روغن مصنوعی کنید.
روغن‌های طبیعی، استاندارد یا مینرال
روغن‌های طبیعی کمپرسورها بر پایه مواد معدنی تولید شده و در بازار با نام‌های دیگری از جمله روغن‌های استاندارد یا مینرال نیز شناخته می‌شوند. این روغن‌ها از لحاظ قیمتی نسبت به روغن‌های مصنوعی ارزش پایین‌تری دارند؛ در نتیجه بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که برای کمپرسور خود از این نوع روغن استفاده کنند. اما برای کاربردهای حساس و صنعتی پیشنهاد می‌کنیم که از روغن‌های مصنوعی استفاده کنید. چرا که روغن‌های طبیعی نسبت به روغن‌های مصنوعی طول عمر کمتری دارند.
در صورتی که برای کمپرسور خود از روغن طبیعی استفاده می‌کنید، بهتر است هر از چند گاهی نسبت به تعویض فیلتر روغن آن اقدام کنید. به این دلیل که روغن‌های طبیعی نسبت به روغن‌های مصنوعی زودتر بخار می‌شوند؛ بنابراین ممکن است مقداری روغن وارد هوای فشرده شود. به صورت کلی در شرایط غیر حساس، بهترین روغن برای پمپ باد خانگی، روغن طبیعی است. اما برای کاربردهای حساس به هیچ عنوان روغن طبیعی را پیشنهاد نمی‌دهیم.
روغن مصنوعی یا سینثتیک
روغن‌های نوع مصنوعی یا سینثتیک Synthetic مخصوص کمپرسورها، بر پایه مواد نفتی و مصنوعی تولید شده‌اند. این روغن‌ها نسبت به روغن‌های طبیعی طول عمر بالاتری دارند. همچنین در مقایسه با روغن‌های طبیعی از پایداری بالاتری نسبت به بخار شدن برخوردار هستند. به علاوه توانایی این روغن‌ها در جذب گرما بسیار بالاتر است؛ بنابراین با توجه به ویژگی‌های مثبت این نوع از روغن‌ها، پیشنهاد میشود که اگر در هفته به میزان 3 شیفت یا بیشتر از پمپ باد استفاده می‌کنید از روغن‌های مصنوعی به جای روغن‌های طبیعی بهره ببرید.
